Przesłanki odrzucenia oferty wg nowego Pzp – analiza przypadków

W roku 2019 wprowadzono nową ustawę Prawo zamówień publicznych (Pzp), która wprowadziła szereg zmian dotyczących procedur i zasad dotyczących zamówień publicznych. Jednym z kluczowych elementów tej ustawy jest artykuł 226, który określa przesłanki odrzucenia oferty. W niniejszym artykule omówimy te przesłanki i ich znaczenie dla procesu zamówień publicznych.

Przesłanki odrzucenia oferty zgodnie z art. 226 ustawy Pzp

Artykuł 226 ustawy Pzp zawiera szczegółowe przesłanki, które uprawniają zamawiającego do odrzucenia złożonej oferty, znajdując właściwe zastosowanie do wszystkich rodzajów zamówień (sektorowych, z dziedziny obronności i bezpieczeństwa), w tym klasycznych o wartościach mniejszych i większych niż progi unijne. Należy jednak pamiętać, że art. 226 Pzp nie znajduje zastosowania w postępowaniach, w których oferta nie występuje, tj. w trybie zamówienia z wolnej ręki. Poniżej przedstawiamy omówienie ustawowych przesłanek odrzucenia oferty:

Art. 226 ust. 1 pkt 1 – złożenie oferty po terminie składania ofert

Przesłanka ta dotyczy sytuacji, gdy oferta została złożona po upływie określonego terminu składania ofert. Jeżeli oferta zostanie złożona po ustalonym terminie, to może zostać automatycznie odrzucona, ponieważ nie spełnia wymogów czasowych ustalonych przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu. Warto pamiętać, że w dobie elektronizacji zamówień publicznych, złożenie oferty “po terminie” może nastąpić nie tylko na skutek działania lub zaniechania wykonawcy, ale także przyczyną tego może być np. awaria działania systemu. Zatem w sytuacji, gdy w systemie teleinformatycznym zostanie ujawniona oferta jako złożona po upływie ustalonego terminu składania ofert, rolą zamawiającego jest sprawdzenie również ewentualnych przyczyn ujawnienia się tej oferty po upływie terminu składania ofert. Jeśli nie doszło do awarii systemu, a więc to zaniedbanie wykonawcy spowodowało, iż oferta wpłynęła po czasie, wówczas zamawiający odrzuca taką ofertę. 

KURS eNotices2 dostępny na przetargOS.pl! KLIKNIJ w przycisk poniżej i uzyskaj dostęp do PrzetargOS PREMIUM lub skorzystaj z DEDYKOWANEGO KURSU! 👇

Art. 226 ust. 1 pkt 2 – odrzucenie oferty w następstwie wykluczenia wykonawcy, niespełnienia warunków udziału w postępowaniu lub nieprzedłożenia w terminie podmiotowych lub przedmiotowych środków dowodowych lub innych dokumentów lub oświadczeń

Nowa ustawa Pzp wyraźnie podzieliła kwalifikację podmiotową na weryfikację podstaw wykluczenia oraz spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji (o ile zostały określone). Przesłanki wykluczenia wykonawcy w postępowania wskazywane są przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu oraz w SWZ. Każdy wykonawca badany jest pod kątem podstaw wykluczenia z art. 108 ust. 1 Pzp (przesłanki obligatoryjne), jak również z art. 109 ust. 1 Pzp, jeżeli zamawiający takie przewidział (przesłanki fakultatywne). Zamawiający może, ale nie musi, określić warunki udziału w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia.  

Weryfikacja spełniania warunków udziału w postępowaniu jak również brak podstaw do wykluczenia odbywa się w pierwszym etapie na podstawie oświadczenia własnego wykonawcy, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp. Jest to oświadczenie, które stanowi dowód tymczasowo zastępujący wymagane przez zamawiającego podmiotowe środki dowodowe. Należy jednak pamiętać, że zgodnie art. 128 ust. 1 Pzp, jeżeli wykonawca nie złożył oświadczenia z art. 125 Pzp lub jest ono niekompletne lub zawiera błędy, zamawiający ma obowiązek w pierwszej kolejności wezwać wykonawcę odpowiednio do jego złożenia, poprawienia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie, chyba że oferta wykonawcy podlega odrzuceniu bez względu na jego złożenie, uzupełnienie lub poprawienie.

Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. c Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli została złożona przez wykonawcę, który nie złożył w przewidzianym terminie oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1 (w tym JEDZ), lub podmiotowego środka dowodowego, potwierdzających brak podstaw wykluczenia lub spełnianie warunków udziału w postępowaniu, przedmiotowego środka dowodowego, innych dokumentów lub oświadczeń. Niezłożenie któregoś z powyższych dokumentów, złożenie niekompletnego lub takiego, który nie potwierdza, że wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu lub nie podlega wykluczeniu (lub oferta spełnia określone cechy lub kryteria, na potwierdzenie czego wymaga się dokumentów przedmiotowych) – skutkuje odrzuceniem jego oferty, z zastrzeżeniem wyżej wspomnianego art. 128 ust. 1 Pzp (oraz art. 107 Pzp dla dokumentów przedmiotowych). 

Art. 226 ust. 1 pkt 3 – niezgodność oferty z przepisami Pzp

Ww przepis odnosi się wyłącznie do niezgodności z ustawą Pzp oraz z przepisami aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie. Przykładami oferty niezgodnej z przepisami ustawy Pzp może być:

1. oferta złożona w języku innym niż polski,
2. złożenie więcej niż jednej oferty (z zastrzeżeniem dotyczącym możliwości złożenia oferty wariantowej),
3. złożenie oferty w postaci papierowej opatrzonej własnoręcznym podpisem, w sytuacji gdy zamawiający nie przewidział wyjątku od wymagania użycia środków komunikacji elektronicznej;
4. złożenie więcej niż jednej oferty w postępowaniu,
5. złożenie oferty na część postępowania podczas gdy zamawiający nie dopuścił składania ofert częściowych itd.

SPRAWDŹ bezpłatny KALKULATOR TERMINÓW online! Terminy prosto i szybko obliczysz z osobistym asystentem postępowań – asystentOS.pl 👇

Art. 226 ust. 1 pkt 4 – oferta nieważna na podstawie odrębnych przepisów

Odrzuceniu podlega również oferta, która jest nieważna na podstawie innych przepisów niż ustawa Pzp, która z kolei nie określa, na podstawie jakich innych przepisów oferta może być nieważna, nie zawiera w tym zakresie żadnego ograniczenia, a więc przyjmuje się, że przepis ten obejmuje wszystkie przepisy powszechnie obowiązującego prawa. 

Art. 226 ust. 1 pkt 5 – treść oferty niezgodna z warunkami zamówienia

Pojęcie warunków zamówienia znaleźć można w art. 7 pkt 29 Pzp, zgodnie z którym przez warunki zamówienia należy rozumieć warunki, które dotyczą zamówienia lub postępowania o udzielenie zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy. Niezgodność treści oferty z warunkami zamówienia polega na przygotowaniu i złożeniu oferty w sposób niezgodny z tymi warunkami, tj. w sposób nieodpowiadający wymaganiom zamawiającego w odniesieniu do przedmiotu zamówienia, sposobu jego realizacji i innych warunków zamówienia.

Przesłanka odrzucenia wyrażona w art. 226 ust. 1 pkt 5 Pzp odnosi się do merytorycznej treści oferty przedstawionej przez wykonawców oraz merytorycznych wymagań zamawiającego, w szczególności co do zakresu świadczenia, jego ilości lub jakości, warunków realizacji lub innych elementów istotnych dla wykonania zamówienia. Najprostszym przykładem odrzucenia oferty w oparciu o omawianą przesłankę jest zaoferowanie przez wykonawcę innego przedmiotu zamówienia niż wymagany przez zamawiającego. Należy pamiętać jednak, że zamawiający nie może jednak odrzucić oferty jako niezgodnej z warunkami zamówienia, jeżeli opisał te warunki w sposób mało precyzyjny i pozostawiający pole do interpretacji. 

Art. 226 ust. 1 pkt 6 – oferta, która nie została sporządzona lub przekazana w sposób zgodny z wymaganiami technicznymi oraz organizacyjnymi sporządzania lub przekazywania ofert przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, określonymi przez zamawiającego

Na podstawie tej przesłanki odrzuceniu będzie podlegać oferta sporządzona lub przekazana w sposób niezgodny z wymaganiami technicznymi oraz organizacyjnymi sporządzania lub przekazywania ofert przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Jako przykład można podać nieopatrzenie oferty kwalifikowanym podpisem elektronicznym i nieprzekazanie jej za pośrednictwem wskazanej przez zamawiającego platformy elektronicznej.

ASYSTENT planowania i wniosków specjalnie DLA CIEBIE!

Zastanawiasz się, jak przeprowadzić proces planowania w Twojej jednostce? A może to wnioski spędzają Ci sen z powiek? Mamy na to rozwiązanie! SPRAWDŹ asystentOS.pl! 👇 Narzędzie dedykowane dla wszystkich uczestników procesu planowania i wniosków. Generuj wszystko jednym kliknięciem myszki!

Art. 226 ust. 1 pkt 7 – oferta złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji

Przesłanka ta ma na celu zwalczanie nieuczciwych praktyk, takich jak układy cenowe, korupcja czy inne formy manipulacji rynkiem. Odrzucenie takiej oferty stanowi środek zapobiegawczy mający na celu zachowanie uczciwości i transparentności w procesie zamówień publicznych. Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża interesowi lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Art. 226 ust. 1 pkt 8 – oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia

Przesłanka odrzucenia oferty ze względu na rażąco niską cenę ma na celu ochronę interesów zamawiającego. Jej celem jest uniknięcie sytuacji, w której wykonawca, składając ofertę z nieprawdziwie niską ceną, może narazić się na trudności finansowe lub niezdolność do wykonania zamówienia w sposób należyty, a tym samym zagrozić realizacji zamówienia. Zamawiający powinien uzasadnić swoją decyzję, wykazując, że cena oferty jest rażąco niska w stosunku do wartości zamówienia i budzi uzasadnione wątpliwości co do możliwości jej wykonania. Ewentualne odrzucenie oferty wykonawcy z uwagi na wystąpienie rażąco niskiej ceny lub kosztu poprzedzone musi zostać obowiązkowo przeprowadzeniem postępowania wyjaśniającego opisanego w art. 224 Pzp.

Art. 226 ust. 1 pkt 9 – oferta złożona przez wykonawcę niezaproszonego do składania ofert

Odrzuceniu podlegać będzie także oferta złożona przez wykonawcę, który w postępowaniach podzielonych na etapy złoży ofertę pomimo braku skierowania do niego zaproszenia do składania ofert. Może to wynikać np z wykluczenia wykonawcy z postępowania na etapie oceny wniosków albo niezakwalifikowania go do dalszego etapu z uwagi na ograniczanie ilości wykonawców zapraszanych do kolejnego etapu.

Art. 226 ust. 1 pkt 10 – oferta zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu

Oferta, która zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu, podlega odrzuceniu na podstawie ww. przepisu, jeżeli błędów tych nie można poprawić jako oczywistych omyłek zgodnie z art. 223 ust. 2 Pzp. Chodzi tu o błędy w obliczeniu ceny lub kosztu, które nie mogą zostać naprawione w toku postępowania. JPrzykładem błędu w obliczeniu ceny będzie nieprawidłowe określenie przez wykonawcę stawki podatku VAT. Do błędu w obliczeniu ceny dotyczącym stawki podatku VAT będziemy mieć do czynienia, gdy wykonawca przyjmie w ofercie stawkę nieprawidłową w sytuacji, gdy zamawiający nie określi w dokumentach zamówienia prawidłowej stawki podatku VAT.

Art. 226 ust. 1 pkt 11 – oferta wykonawcy, który w wyznaczonym terminie zakwestionował poprawienie omyłki, o której mowa w art. 223 ust. 2 pkt 3 Pzp

Przesłanka odrzucenia oferty z art. 226 ust. 1 pkt 11 Pzp ziści się, jeżeli wykonawca w terminie wskazanym przez zamawiającego jednoznacznie pisemnie oświadczy że kwestionuje (odrzuca, odmawia wyrażenia zgody itp.) dokonaną poprawkę omyłki, o jakiej mowa w art. 223 ust. 2 pkt 3 Pzp. Zamawiający winien najpierw oczywiście poinformować wykonawcę o poprawionej omyłce i wyznaczyć mu odpowiedni termin, pozwalający na podjęcie decyzji w przedmiocie wyrażenia zgody lub zakwestionowanie poprawki. W razie braku odpowiedzi wykonawcy przyjmuje się, że wykonawca wyraził zgodę na poprawę omyłki.

ZOBACZ, jak prosto i szybko publikuje się PRZETARGI na platformazakupowa.pl 👇

Art. 226 ust. 1 pkt 12 – wykonawca nie wyraził pisemnej zgody na przedłużenie terminu związania ofertą

Jeśli wybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą, zamawiający przed upływem terminu związania ofertą zwraca się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany przez niego okres, nie dłuższy niż 60 dni w postępowaniach o wartości równej lub wyższej niż progi unijne, lub 30 dni w postępowaniach o wartości mniejszej niż progi unijne. Zgoda na przedłużenie terminu związania ofertą musi zostać wyrażona pisemnie. Przywołany przepis dopuszcza przedłużenie terminu związania ofertą w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego. Odrzucenie oferty dopuszczalne jest wyłącznie, gdy wykonawca przed upływem podstawowego terminu związania ofertą nie wyrazi zgody na przedłużenie terminu związania ofertą lub np wyrazi zgodę na przedłużenie terminu na okres krótszy niż określony przez zamawiającego. 

Art. 226 ust. 1 pkt 13 – wykonawca nie wyraził pisemnej zgody na wybór jego oferty po upływie terminu związania ofertą

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 252 ust. 1 Pzp wybór oferty najkorzystniejszej powinien mieć miejsce w terminie związania ofertą określonym w dokumentach zamówienia. W sytuacji jednak, gdy zamawiający nie zdąży wybrać oferty w tym czasie, a skorzystał już z jednokrotnego wezwania wykonawcy o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, może wybrać ofertę, mimo, że jej termin związania upłynął i nie jest ona zabezpieczona wadium. Zezwala na to art. 252 ust. 2 Pzp, zgodnie z którym zamawiający może wezwać wykonawcę do wyrażenia zgody na wybór jego oferty. Zgoda musi zostać wyrażona pisemnie. Brak takiej zgody, bądź niewyrażenie jej w ww. formie, daje podstawę do odrzucenia oferty.

Art. 226 ust. 1 pkt 14 – oferta wykonawcy, który nie wniósł wadium lub wniósł w sposób nieprawidłowy, lub nie utrzymywał wadium nieprzerwanie do upływu terminu związania ofertą lub złożył wniosek o zwrot wadium w przypadku, o którym mowa w art. 98 ust. 2 pkt 3 Pzp

Przepis ten kryje w sobie 4 przesłanki odrzucenia oferty z uwagi na wady związane z wadium:

1. Oferta niezabezpieczona wadium – o braku wniesienia wadium mówi się zarówno w przypadku niewniesienia fizycznie wadium przez wykonawcę (bez znaczenia w jakiej formie), jak również wniesienia go po czasie, a więc po upływie terminu na składanie ofert. Wadium wnoszone w pieniądzu uznaje się za niewniesione w terminie, w sytuacji gdy nie wpłynęło ono przelewem na konto wskazane przez zamawiającego przed upływem terminu na składanie ofert. W przypadku wadium wnoszonego w pozostałych formach – oznacza to brak wpływu odpowiednio gwarancji lub poręczenia do systemu teleinformatycznego zamawiającego przed terminem składania ofert;
2. Wniesienie wadium w sposób nieprawidłowy – w większości przypadków przesłanka znajduje zastosowanie przy innych niż pieniężne formach wnoszenia wadium. Najczęstsze nieprawidłowości związane z wniesieniem wadium dotyczą: terminu, na jaki wadium zostało wniesione, treści gwarancji (błędne określenia beneficjenta lub wykonawcy w treści gwarancji, wprowadzenie w jej treści poszczególnych zapisów ograniczających możliwość zaspokojenia się zamawiającego z takiej gwarancji), formy gwarancji;
3. Przerwanie ciągłości wadium – w przypadku wymagania w konkretnym postępowaniu wniesienia wadium, oferta musi pozostawać nim zabezpieczona przez cały czas terminu związania ofertą, zarówno podstawowego – wyrażonego w dokumentach zamówienia, jak i przedłużonego, inicjowanego poprzez wezwanie zamawiającego. Jeżeli dojdzie do przerwania zabezpieczenia oferty wadium w terminie związania ofertą, oferta podlega odrzuceniu zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 14 Pzp.
4. Złożenie wniosku o zwrot wadium zgodnie z art. 98 ust. 2 pkt 3 Pzp – zgodnie z brzmieniem przepisu art. 98 ust. 2 pkt 3 Pzp, zamawiający, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku zwraca wadium wykonawcy po wyborze najkorzystniejszej oferty, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza. Wykonawca, który złożył taki wniosek nie jest już uczestnikiem postępowania, traci tym samym możliwość skorzystania ze środków ochrony prawnej.

ZASUBSKRYBUJ kanał YouTube PRZETARGowa – to pierwszy krok do bycia na bieżąco w świecie PZP! 😊

Art. 226 ust. 1 pkt 15 – odrzucenie oferty, jeżeli oferta wariantowa nie została złożona lub nie spełnia minimalnych wymagań określonych przez zamawiającego, w przypadku gdy zamawiający wymagał jej złożenia

Odrzucenie oferty na podstawie ww. przepisu zachodzi w sytuacji, gdy zamawiający zgodnie z art. 92 Pzp wymagał złożenia oferty wariantowej, co oznaczać będzie dla wykonawcy obowiązek złożenia wraz z ofertą podstawową również oferty wariantowej. Zatem brak oferty wariantowej lub niespełnienie przez nią minimalnych wymagań określonych przez zamawiającego oznaczać będzie konieczność odrzucenia oferty podstawowej.

Art. 226 ust. 1 pkt 16 – odrzucenie oferty, jeżeli jej przyjęcie naruszałoby bezpieczeństwo publiczne lub istotny interes bezpieczeństwa państwa, a tego bezpieczeństwa lub interesu nie można zagwarantować w inny sposób

Jeżeli w postępowaniu zostanie złożona oferta, której przyjęcie naruszałoby bezpieczeństwo lub interes w sposób niepozwalający na jego ochronę za pomocą innych działań niż odrzucenie oferty, zamawiający na podstawie powołanego przepisu zobowiązany będzie odrzucić taką ofertę. Z przyjęciem oferty zagrażającej istotnym interesom bezpieczeństwa państwa będziemy mieli do czynienia w szczególności, gdy zagraża ona takim wartościom jak suwerenność, niepodległość, międzynarodowa pozycja, strategiczne interesy ekonomiczne państwa, nienaruszalność terytorium, obronność państwa.

Art. 226 ust. 1 pkt 17 – oferta obejmująca urządzenia informatyczne lub oprogramowanie wskazane w rekomendacji, o której mowa w art. 33 ust. 4 ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, stwierdzającej ich negatywny wpływ na bezpieczeństwo publiczne lub bezpieczeństwo narodowe

Art. 226 ust. 1 pkt 17 Pzp nakazuje odrzucić ofertę, jeśli obejmuje ona urządzenie informatyczne lub oprogramowanie wskazane w rekomendacji, o której mowa w art. 33 ust. 4 ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Mowa jest tam o rekomendacjach dotyczących stosowania urządzeń informatycznych lub oprogramowania, wydanych wskutek badania w celu identyfikacji podatności danego urządzenia lub oprogramowania, której wykorzystanie może zagrozić w szczególności integralności, poufności, rozliczalności, autentyczności lub dostępności przetwarzanych danych, które może mieć wpływ na bezpieczeństwo publiczne lub istotny interes bezpieczeństwa państwa. Jeżeli urządzenia informatyczne lub oprogramowanie zostaną zamieszczone w rekomendacji, oferta je obejmująca podlega odrzuceniu. Poprzez zwrot „oferta obejmuje” należy rozumieć, że wykonawca oferuje zamawiającemu takie urządzenia lub oprogramowanie lub wykonanie przedmiotu świadczenia nastąpi przy użyciu tych urządzeń lub oprogramowania. 

SPRAWDŹ szkolenia opracowane na podstawie ProcurCompEU! Wejdź na przetargOS.pl i ciesz się wiedzą zgodną z Europejskimi Ramami Kompetencji! 👇

Art. 226 ust. 1 pkt 18 – oferta została złożona bez odbycia wizji lokalnej lub bez sprawdzenia dokumentów niezbędnych do realizacji zamówienia dostępnych na miejscu u zamawiającego, w przypadku gdy zamawiający tego wymagał w dokumentach zamówienia

Zamawiający może zdecydować, że odbycie wizji lokalnej lub sprawdzenie dokumentów niezbędnych do realizacja zamówienia jest w konkretnym postępowaniu obowiązkowe dla wykonawców, przy czym narzucenie obowiązku przeprowadzenia wizji lub zbadania dokumentów u zamawiającego musi wynikać ze specyfiki zamówienia i nie może być stosowane dowolnie. Oferta wykonawcy, który się do tych obowiązków nie zastosował, powinna zostać odrzucona.

Znaczenie przesłanek odrzucenia oferty zgodnie z art. 226 ustawy Pzp

Przesłanki odrzucenia oferty, które zostały określone w art. 226 ustawy Pzp, mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia uczciwości, przejrzystości i efektywności procesu zamówień publicznych. Ich obecność daje zamawiającemu narzędzia, które pozwalają odrzucić oferty, które nie spełniają określonych standardów, naruszają zasady konkurencji lub są niedopuszczalne zgodnie z przepisami prawa.

Przesłanki odrzucenia oferty w artykule 226 stanowią istotne zabezpieczenie przed nieuczciwymi praktykami i nieodpowiednimi ofertami. Pozwalają one zamawiającemu na wyłonienie najlepszego wykonawcy i zwiększenie efektywności procesu zamówień publicznych. Jednocześnie, zapewniają równą szansę dla uczestników postępowania, którzy spełniają wymagane kryteria udziału.

Podsumowanie

Artykuł 226 nowej ustawy Pzp wprowadza przesłanki odrzucenia oferty, które odgrywają kluczową rolę w procesie zamówień publicznych. Zapewniają one zamawiającemu możliwość odrzucenia ofert, które nie spełniają określonych standardów, naruszają zasady konkurencji lub są niedopuszczalne zgodnie z przepisami prawa. Działanie zgodnie z tymi przesłankami przyczynia się do uczciwości, przejrzystości i efektywności w procesie zamówień publicznych, co jest korzystne zarówno dla zamawiającego, jak i dla uczestników postępowania.

DOŁĄCZ do społeczności PRAKTYKÓW Zamówień Publicznych na Facebook! Dopisz się do grupy PRZETARGowa Ustawa Nowa! Już ponad 5500 członków grupy czeka na Twoje historie i doświadczenie! 👇