Aktualnie trwają prace nad aktualizacją dokumentu Krajowej Polityki Miejskiej, przyjętego w 2015 r. Proces ten odbywa się przy udziale bardzo wielu interesariuszy. Do tego grona chce dołączyć równie www.przetargowa.pl zabierając głos w tej sprawie. Zapraszamy do wysłuchania nagrania rozmowy, którą Łukasz Laszczyński przeprowadził z Panem Andrzejem Porawskim, doświadczonym samorządowcem i wieloletnim Dyrektorem Biura Związku Miast Polskich.
Czym jest samorząd terytorialny?
Miniony, rok 2020 był szczególnym czasem dla polskiej samorządności. To właśnie w tym roku obchodziliśmy 30-lecie samorządu terytorialnego w Polsce. 8 marca 1990 r. Sejm przyjął ustawę o samorządzie gminnym. Natomiast 27 maja 1990 r. odbyły się pierwsze wybory samorządowe do rad gmin.
30 lat Naszej samorządności to tym samym trzy dekady ogromnej pracy mieszkańców i samorządowców z polskich regionów, miast, miasteczek i wsi, to wielka lekcja samodzielnego decydowania o naszym najbliższym otoczeniu.
Samorządność, samodzielność, współodpowiedzialność. To wydaje się być istotą samorządu terytorialnego, który jest dla Nas wszystkich, członków lokalnych wspólnot samorządowych, lekcją i zadaniem, które odrabiamy każdego dnia na nowo. Na tej drodze jest jeszcze wiele wyzwań przed Nami.
Minione kilkanaście miesięcy przyniosły dla polskich samorządów ogromne trudności, które były związane z pandemią COVID-19. To był swojego rodzaju test na wytrzymałość i adaptacyjność władz lokalnych. Niedociągnięcia i błędy w działaniu samorządów, często niewidoczne w poprzednich latach, ujawniły się w tym czasie z całą ostrością. Z kolei stosując odważne i efektywne formy zarządzania samorządowcy pokazali w kryzysowej sytuacji swoje możliwości oraz skuteczność.
W gronie polskich samorządów istnieje bardzo wiele przykładów sprawnego i skutecznego radzenia sobie z tą trudną rzeczywistością, także poprzez współpracę samorządów miejskich z otoczeniem biznesu. O płockim sposobie na ww. można więcej dowiedzieć się TUTAJ. Więcej zaś na temat wyzwań, jakie rodzą się dla samorządów w Polsce w okresie powolnego wychodzenia z pandemicznej rzeczywistości można posłuchać TUTAJ.
Krajowa Polityka Miejska. Co to takiego?
Polityka miejska w Polsce koncentruje się na działaniach i instrumentach zorientowanych terytorialnie, które odpowiadają aktualnym wyzwaniom stojącym przed miastami, w tym m.in. demograficznym i klimatycznym. Oznacza to, że poszczególne polityki realizowane przez różne instytucje rządowe powinny umożliwiać jak najlepsze wykorzystanie potencjałów i przewag konkurencyjnych polskich miast dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju społecznego, gospodarczego i przestrzennego.
Krajowa Polityka Miejska jest adresowana do wszystkich polskich miast. Jej głównym celem jest poprawa jakości życia mieszkańców. W dokumencie znajduje się szeroka paleta rozwiązań, narzędzi i instrumentów, które w sposób elastyczny mogą być wykorzystane przez miasta różnej wielkości i położenia. Ma za zadanie wskazać, gdzie, i jak możliwe jest zwiększenie efektywności działań instytucji publicznych, a także prywatnych i społecznych, tak, aby sprawniej osiągać cele polityki miejskiej.
W Krajowej Polityce Miejskiej wytyczone są kierunki rozwoju miast, które mają być miejscami przyjaznymi dla mieszkańców oraz być atrakcyjne do prowadzenia biznesu przez przedsiębiorców. Polskie miasta powinny rozwijać się w sposób zrównoważony przy jednoczesnym stawaniu się motorami rozwoju w skali regionalnej i lokalnej. Aby osiągnąć ten cel należy się skupić na m.in. przeciwdziałaniu chaosowi przestrzennemu, angażowaniu mieszkańców w zarządzanie miastami, tworzeniu zrównoważonej mobilności miejskiej czy podejmowaniu w miastach działań na rzecz niskoemisyjności i efektywności energetycznej.Wyzwań, o których mowa w zdaniu poprzednim jest jednak zdecydowanie więcej.
Cele aktualizacji Krajowej Polityki Miejskiej
Tak jak wspomniano na wstępie dokument Krajowej Polityki Miejskiej został przyjęty w 2015 r. Od tego czasu w rzeczywistości wokół Nas wydarzyło się bardzo dużo. Aktualizacja Krajowej Polityki Miejskiej ma dostosować ją do najnowszych priorytetów rozwojowych w Polsce i międzynarodowych trendów w rozwoju miast. Aktualizacja Krajowej Polityki Miejskiej zmieni perspektywę jej funkcjonowania z 2023 na 2030 rok.
Na przestrzeni kilku lat od przyjęcia Krajowej Polityki Miejskiej 2023, wzmocniły się pewne trendy w polityce miejskiej, które powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w perspektywie 2030. W szczególności, w większym niż dotychczas stopniu, należy pogłębić kwestie związane z jakością powietrza, zmian klimatycznych, Smart Cities czy wzmacniania odporności miast na kryzysy społeczno-gospodarcze i środowiskowe. To główne wyzwania, które zdążyły się unaocznić od czasu przyjęcia pierwszej wersji dokumentu Krajowej Polityki Miejskiej.
Rola Związku Miast Polskich w procesie aktualizacji Krajowej Polityki Miejskiej
Związek Miast Polskich aktywnie uczestniczy w procesie aktualizacji dokumentu Krajowej Polityki Miejskiej. Związek Miast Polskich to najstarsza polska organizacja samorządowa o tradycji sięgającej jeszcze czasów II Rzeczpospolitej. Posiada bogate tradycje międzywojenne. W latach 1917-1939 Związek aktywnie działał na polu lobbingu legislacyjnego, promocji gospodarczej i kulturalnej miast. Prowadził działalność wydawniczą i szkoleniową oraz szeroką wymianę doświadczeń. Współpracował także z podobnymi organizacjami w innych krajach.
Po drugiej wojnie światowej działalność Związku Miast Polskich została uniemożliwiona. W pierwszych po wojnie wolnych wyborach lokalnych (27 maja 1990 r.) pojawiła się inicjatywa odtworzenia Związku. W ciągu kilku miesięcy rady blisko 60 miast podjęły uchwały o przystąpieniu do Związku i w styczniu 1991 roku odbył się w Poznaniu – statutowej siedzibie Związku – jego Kongres Restytucyjny.Więcej informacji na temat aktualnej działalności Związku Miast Polskich i realizowanych projektach można znaleźć TUTAJ. Obecnie Związek Miast Polskich liczy 352 miasta. To najwięcej w jego powojennej historii. Zarząd Związku na swoim posiedzeniu 9 lipca br. przyjął do swojego grona Sulejów, Opoczno i Nowy Dwór Mazowiecki.