Na wstępie niniejszego wpisu chciałbym przywołać słowa Benjamina Franklina, jednego z ojców założycieli stanów Zjednoczonych, który stwierdził, że “(…) inwestowanie w wiedzę, zawsze przynosi największe zyski (…). Słowa te w mojej ocenie pasują idealnie do pogłębiania swojej wiedzy zawodowej, szczególnie w obszarze zamówień publicznych. Dlaczego? O tym na samym końcu niniejszego wpisu, a tymczasem zapraszam do lektury na temat budowania kompetencji w zamówieniach publicznych.
Czym są zamówienia publiczne?
Dla wielu z Nas zamówienia publiczne to zawodowa codzienność. To wykonywanie codziennych obowiązków, albo po stronie zamawiających zobowiązanych do stosowania pzp, albo rynkowa rywalizacja i ubieganie się o publiczne kontrakty po stronie wykonawców. To również obszerny rynek związany z szeroko rozumianym doradztwem w obszarze zamówień publicznych.
Wszyscy uczestnicy rynku zamówień publicznych borykają się na co dzień z praktycznie tymi samymi problemami, jak chociażby zaznajamianie się z regulacją zupełnie nowej ustawy, czasem dość zaskakującym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, czy okolicznościami rynkowymi wpływającymi, czy nawet bardzo często utrudniającymi realizację już zawartych umów. Jednym słowem – codzienna, trudna batalia.
Czy jednak tym są zamówienia publiczne? Czy powinniśmy je utożsamiać jedynie z problemami z weryfikacją podpisów elektronicznych, nie działającymi systemami, opóźnieniami w realizacji umów po stronie wykonawców? To codzienność. To poziom operacyjny, nie strategiczny. W mojej ocenie skupienie się na wyżej wymienionej warstwie operacyjnej to zdecydowanie za mało. Owszem bardzo często na to, co sprawia nam najwięcej problemów, poświęcamy najwięcej czasu i energii. Tym samym z pola widzenia znika nam cel nadrzędny oraz świadomość tego, po co tak właściwie udzielamy zamówień publicznych. Przecież nasze życie bez skomplikowanych procedur zamówieniowych byłoby zdecydowanie łatwiejsze.
Chwilowe jednak zatrzymanie się wobec wykonywania codziennych obowiązków pozwala nam spojrzeć na zamówienia publiczne znacznie szerzej. To bardzo ważne narzędzie, kształtowania polityki gospodarczej kraju. Prawie 200 mld zł (ok. 10 % PKB) co roku państwo przeznacza na zamówienia publiczne.
Ustawodawca daje nam do dyspozycji szereg instrumentów, by wydatkowanie środków publicznych dokonywało się w sposób efektywny. Oczywiście omawianie ich w sposób szczegółowy wykracza poza ramy niniejszego wpisu, warto jednak w tym miejscu jedynie wskazać, że zasada efektywności doczekała się rangi ustawowej. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 pzp zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający:
- najlepszą jakość dostaw, usług oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem zamówienia, w ramach środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację oraz
- uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych oraz gospodarczych, o ile którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym zamówieniu, w stosunku do poniesionych nakładów.
Na temat efektywności w zamówieniach publicznych pisaliśmy na www.przetargowa.pl wielokronie. Warto zapoznać się z wpisem zawartym TUTAJ.
Osiągnięciu celów zapisanych w zasadzie efektywności na gruncie ustawy służyć może chociażby właściwy wybór trybu udzielenia zamówienia, ze szczególnym uwzględnieniem trybów zawierających w sobie element negocjacyjny, odpowiednie kształtowanie warunków udziału w postępowaniu, a także kryteriów oceny ofert w zamówieniach publicznych. W tym wszystkim ważne jest również dostrzeżenie roli wykonawców w procesie udzielenia zamówień publicznych, szczególnie jako partnerów na drodze zaspokojenia potrzeb zakupowych swoich organizacji. Budowanie partnerskiej relacji między zamawiającymi, a wykonawcami od dłuższego już czasu gości w tzw. zakupach w biznesie. Bardzo powoli, acz konsekwentnie zaczyna gościć w świadomości przedstawicieli sektora publicznego.
Czy warto się edukować w zamówieniach publicznych? Jak budować kompetencje w zamówieniach publicznych?
Odpowiedź na tak postawione pytanie może być tylko jedna. Oczywiście, że warto! Sięgnijmy jednak głębiej, by poszukać odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób ta edukacja powinna przebiegać. W jaki sposób budować swoje kompetencje w obszarze zamówień publicznych? Na co szczególnie zwracać uwagę?
Czy poszukiwanie wiedzy w obszarze zamówień publicznych dziś jest trudnym zadaniem? W mojej ocenie nie. Specjaliści ds. zamówień publicznych mają do dyspozycji bogatą ofertę rynku szkoleniowego. Pandemia COVID-19 nawet nie specjalnie zachwiała tym rynkiem, powodując co najwyżej wymuszoną zmianę formy szkoleń i tym samym przyzwyczajeń części jej uczestników. Forma zdalna tych szkoleń, choć na samym początku dla bardzo wielu trudno akceptowalna, okazała się być jednak sporą oszczędnością czasu i środków. Bardzo wielu pracodawców zaczęło doceniać formę zdalnej edukacji swoich pracowników, którzy uczestnicząc w szkoleniach w swoich stałych miejscach pracy, pozostają dodatkowo dyspozycyjni w razie nagłej potrzeby pracodawcy.
Ważnym w tym miejscu jest pytanie, w jaki sposób rozpoznawać potrzeby szkoleniowe swoich pracowników. Czy szkolenia kadry pracowniczej powinny się opierać się tylko i wyłącznie na wyborze rodzaju szkolenia, stopnia jego szczegółowości dokonanym indywidualnie przez przez pracownika? Czy powyższe będzie optymalnym rozwiązaniem? Czy pozostawienie pracownikom pełnej swobody w wyborze rodzaju i tematu szkolenia przyniesie zawsze optymalne korzyści dla organizacji pracodawcy? Czy zapewni uzupełnienie, czy też wzmocnienie kompetencji w tych obszarach, które wymagają akurat wsparcia?
Zaplanowana i dojrzała polityka szkoleniowa wymaga odpowiedzi na szereg pytań. Najważniejsze w procesie budowania kompetencji pracowników, zespołów wydaje się być właściwe zdefiniowanie potrzeb szkoleniowych oraz określenie braków, a także mocnych stron, które powinny być odpowiednio umacniane. Jakie narzędzia będą pomocne na tej drodze? Niewątpliwie Europejskie ramy kompetencji specjalistów do spraw zamówień publicznych (ProcurCompEU) oraz najnowsze “dziecko” OpenNexus przetargOS będą pomocne w tym procesie.
Czym są Europejskie ramy kompetencji specjalistów do spraw zamówień publicznych (ProcurCompEU)?
Dokument ten, którego autorem jest Komisja Europejska (KE) nie jest wcale nowym rozwiązaniem. Już w 2017 r Komisja Europejska wydała “Zalecenie w sprawie profesjonalizacji zamówień publicznych” aby zachęcić Państwa Członkowskie UE do opracowania strategii i inicjatyw na rzecz profesjonalizacji na szczeblu krajowym mających na celu zwiększenie poziomu profesjonalizacji w dziedzinie zamówień publicznych.
Na poziomie UE dostrzeżono bardzo wyraźnie, że udzielanie zamówień publicznych rzadko jest wyraźnie określoną funkcją organizacyjną, dla której przewidziane są odpowiednie szkolenia, proces rekrutacji i ścieżka kariery zawodowej. Dalej wskazuje się, że często wykonywana jest jako dodatkowe zajęcie przez urzędników, którym może brakować odpowiednich kompetencji związanych z procesem udzielania zamówień publicznych. Ponadto w administracji publicznej często niedoceniane są umiejętności biznesowe, co prowadzi do stosowania nadmiernie prawniczego podejścia skoncentrowanego na zapewnieniu zgodności z przepisami.
Proces opracowywania ram ProcurCompEU dla pracowników ds. zamówień publicznych obejmował zarówno dokonanie przeglądu istniejących ram kompetencji w dziedzinie udzielania zamówień oraz praktyk w zakresie profesjonalizacji stosowanych w państwach członkowskich UE i państwach trzecich, jak i szeroko zakrojony proces konsultacji prowadzonych z zainteresowanymi stronami z organizacji międzynarodowych i zawodowych, centralnymi jednostkami kupującymi, gronem ekspertów ds. zamówień publicznych na szczeblu UE oraz przedstawicielami państw członkowskich UE, w tym projekt pilotażowy w 15 krajach.
Dla kogo są przeznaczone ramy ProcurCompEU?
Ramy ProcurCompEU to ramy odniesienia dotyczące kompetencji w zakresie zamówień, które może wykorzystywać wiele różnych zainteresowanych stron w dziedzinie zamówień publicznych. Ramy ProcurCompEU skierowane są przede wszystkim do praktyków zamówień publicznych i kierowników ds. zamówień publicznych oraz do wszelkiego rodzaju instytucji zamawiających i organizacji, które różnią się pod względem wielkości, możliwości, praktyk i kultury.
ProcurCompEU mogą być zatem stosowane w zależności od pożądanego celu organizacji, regionu lub rządu. Ramy te nie mają zapewnić uniwersalnego podejścia. Mogą być natomiast dostosowywane do różnych kontekstów, środowisk i struktur organizacyjnych, w których działają praktycy zamówień publicznych. Ponadto ramy ProcurCompEU mogą przynosić korzyści także innym rodzajom zainteresowanych stron, które odgrywają istotną rolę w profesjonalizacji zamówień publicznych, a mianowicie: rządom krajowym, decydentom, instytucjom zajmującym się kształceniem i szkoleniem czy jednostkom certyfikującym.
Komponenty ram ProcurCompEU
Pakiet ram ProcurCompEU to zestaw trzech narzędzi, które można stosować razem lub niezależnie od siebie. Komponenty ram ProcurCompEU opracowano w taki sposób, by uzupełniały się wzajemnie i by czerpały z siebie nawzajem, a także by mogły być samodzielnymi narzędziami, które można wykorzystywać niezależnie. Należą do nich:
- Matryca kompetencji ProcurCompEU
- Narzędzie samooceny ProcurCompEU
- Referencyjny program nauczania w ramach ProcurCompEU
Matryca kompetencji ProcurCompEU
W matrycy kompetencji ram ProcurCompEU określono kluczowe kompetencje (wiedzę, umiejętności i postawy), którymi powinni wykazywać się pracownicy ds. zamówień publicznych, aby w skuteczny i wydajny sposób wykonywać swoją pracę oraz przeprowadzać postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, które zapewniają optymalne wykorzystanie środków. Opisano główną działalność oraz główne zadania i obowiązki wykonywane zazwyczaj przez pracowników ds. zamówień publicznych i ustrukturyzowano je na poziomie 30 kompetencji.
Każdą z kompetencji podzielono na cztery poziomy biegłości: podstawowy, średniozaawansowany, zaawansowany, ekspercki.
Jesteście Państwo z pewnością ciekawi jakie, to kompetencje wyróżniono. Wbrew temu, co być może się powszechnie wydawać nie są to tylko kompetencje związane z wiedzą ściśle prawniczą. Do nich zaliczono m.in.: zarządzanie umowami, rozwiązywanie konfliktów i mediacje, myślenie analityczne i krytyczne, komunikacja, współpraca, zarządzanie zespołem i przywództwo, zarządzanie projektem, zarządzanie ryzykiem i kontrola wewnętrzna.
Powyższe wskazuje, że twórcom matrycy kompetencji ProcurCompEU przyświecała bardzo istotna świadomość, że w procesie udzielenia zamówień publicznych i zarządzania zamówieniami w sektorze publicznym, poza wiedzą formalną bardzo ważne są kompetencje zarządcze pozwalające spojrzeć na zamówienia publiczne ze zdecydowanie szerzej perspektywy, czy szerzej tzw. miękkie kompetencje.
PrzetargOS. Platforma edukacyjna do rozwoju kompetencji w obszarze zamówień publicznych
Idealnym rozwiązaniem na drodze do budowania oraz umacniania kompetencji w zamówieniach publicznych jest najnowszy produkt oferowany przez Open Nexus o nazwie PrzetargOS.
Czym jest PrzetargOS? To platforma edukacyjna będąca źródłem wiedzy w obszarze zamówień publicznych. Innowacyjny charakter tej platformy opiera się na ustrukturyzowaniu wiedzy w oparciu o ProcurCompEU. Kurs skupia się na znajomości prawa, elektronicznych zamówieniach, a także kompetencjach miękkich. Kursy są zróżnicowane w zależności od pełnionej funkcji w organizacji.
Do kogo jest adresowany PrzetargOS? PrzetargOS to miejsce spotkań z cenionymi specjalistami prawa zamówień publicznych niezależnie od stażu, doświadczenia w zamówieniach publicznych, czy zajmowanego stanowiska.
Co ponadto zawiera PrzetargOS? W razem z dostępem do platformy edukacyjnej PrzetargOS otrzymujecie Państwo dostęp do: zamkniętych szkoleń, wywiadów, podcastów, retransmisji wydarzeń, aktualnej publicystyki, materiałów edukacyjnych, wzorów dokumentów.
Jak zacząć korzystać z PrzetargOS? Wystarczy skorzystać z formularza zamieszczonego pod linkiem: https://rejestracja.przetargos.pl/.
Jeśli korzystasz z www.platformazakupowa.pl, jako Zamawiający, na podany przez Ciebie adres e-mail wyślemy dane do logowania. Otrzymasz dostęp do premierowej wersji platformy. Możesz mieć dostęp już dziś, wystarczy że przy rejestracji podasz adres e-mail na który logujesz się do www.platformazakupowa.pl.
Aż do 31.01.2022 r. korzystasz bezpłatnie z PrzetargOS! Po 31.01.2022 r. będziesz nadal posiadał dostęp do PrzetargOS.pl w bezpłatnej wersji standard lub płatnej wersji premium. Sam zdecydujesz o tym, czy chcesz korzystać z wersji płatnej, nie wyślemy żadnej faktury. Jeśli masz dodatkowe pytania, napisz: info@przetargos.pl.
