Zastanawiasz się, jak wygląda obowiązek, jeśli chodzi o subsydia zagraniczne w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego w kontekście ich zgłaszania? W dniu 12 października 2023 r. Komisja Europejska wydała komunikat dotyczący obowiązków wykonawców w zakresie powiadamiania zamawiających o otrzymanych zagranicznych wkładach finansowych. UZP przypomina więc, że obowiązek ten jest skorelowany z wynikającym z art. 29 ust. 2 rozporządzenia nr 2022/2560 w sprawie subsydiów zagranicznych (Foreign Subsidies Regulation – FSR) obowiązkiem zamawiających do niezwłocznego przekazania tych informacji Komisji Europejskiej.

Subsydia zagraniczne w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego – obowiązki wykonawców i zamawiających

Wykonawcy mają obowiązek powiadomić zamawiającego o wszelkich otrzymanych zagranicznych wkładach finansowych. Z kolei zamawiający muszą niezwłocznie przekazać te informacje Komisji Europejskiej. Zalecanym narzędziem do tego celu jest cyfrowa platforma komunikacyjna EU Send, która wymaga posiadania EU-login.

Narzędzie EU Send

EU Send jest zalecane do wszelkiej komunikacji z Komisją Europejską, w tym do:

• przesyłania formularza FS-PP,
• informowania o odrzuceniu ofert z powodu braków w zgłoszeniach dotyczących subsydiów zagranicznych,
• zgłaszania podejrzeń o istnieniu subsydiów zagranicznych,
• odpowiadania na prośby o informacje,
• przesyłania wniosków o dokumenty wewnętrzne, jeśli są mniejsze niż 4 GB,
• przekazywania uwag po wszczęciu postępowania szczegółowego w sprawie subsydiów zagranicznych,
• składania uwag dotyczących powodów, dla których Komisja zamierza podjąć swoją decyzję.

Przegląd informacji przez Komisję Europejską

Komisja Europejska ma obowiązek przeprowadzić wstępny przegląd przekazanych informacji o zagranicznych wkładach finansowych w kontekście postępowań o udzielenie zamówienia publicznego nie później niż 20 dni roboczych po otrzymaniu pełnego zgłoszenia. W uzasadnionych przypadkach Komisja może jednokrotnie przedłużyć ten termin o dodatkowe 10 dni roboczych (art. 30 ust. 2 rozporządzenia FSR).

Procedury w trakcie przeglądu i postępowania szczegółowego – subsydia zagraniczne w postępowaniach o udzielenie zp

Zgodnie z art. 32 ust. 1 rozporządzenia 2022/2560, zarówno podczas wstępnego przeglądu, jak i postępowania szczegółowego, wszystkie kroki proceduralne w postępowaniu o udzielenie zamówienia mogą być kontynuowane, z wyjątkiem samego udzielenia zamówienia. Jeśli termin na wszczęcie postępowania szczegółowego upłynie bezskutecznie, zamówienie może zostać udzielone wybranemu wykonawcy.

Komisja Europejska zamieściła na swojej stronie internetowej praktyczne informacje dotyczące obowiązku zgłaszania subsydiów zagranicznych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Dostępne są tam również wytyczne w formie pytań i odpowiedzi, które mogą być pomocne dla wykonawców i zamawiających w procesie spełniania nowych wymagań prawnych.

Wnioski

Stosowanie przepisów rozporządzenia UE nr 2022/2560 jest kluczowe dla przejrzystości i uczciwości w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Wykonawcy i zamawiający muszą być świadomi swoich obowiązków w zakresie zgłaszania i przekazywania informacji o zagranicznych wkładach finansowych, aby zapewnić zgodność z nowymi regulacjami. Korzystanie z narzędzia EU Send ułatwia komunikację z Komisją Europejską i wspiera sprawne przeprowadzenie procesu przetargowego.

Prawo zamówień publicznych nakłada obowiązek stosowania ustawy Pzp, czyli swoich przepisów na różne podmioty, w tym także fundacje oraz stowarzyszenia. W niniejszym artykule przyjrzymy się obowiązkowi stosowania ustawy Pzp przez te organizacje w kontekście art. 4 pkt 3 i art. 6 Pzp. Zapraszamy do lektury opinii Urzędu Zamówień Publicznych (UZP) dotyczącej tego zagadnienia.

Status fundacji i stowarzyszeń jako podmiotów prawa publicznego

Fundacje i stowarzyszenia można uznać za podmioty prawa publicznego, jeśli spełniają określone kryteria. Zgodnie z art. 4 pkt 3 Pzp ustawy nie stosuje się do zamówień, których przedmiotem są usługi lub dostawy nabywane przez fundacje i stowarzyszenia, jeżeli spełniają one warunki podmiotów prawa publicznego. Podmioty prawa publicznego muszą spełniać trzy warunki:

1. Być powołane w celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, niekomercyjnym.
2. Posiadać osobowość prawną.
3. Być finansowane w przeważającej części przez państwo, jednostki samorządu terytorialnego lub inne podmioty prawa publicznego, albo być nadzorowane przez te podmioty, albo posiadać radę nadzorczą, w której więcej niż połowa członków jest powoływana przez te podmioty.

Fundacje i stowarzyszenia jako zamawiający subsydiowani

Art. 6 Pzp wprowadza pojęcie zamawiającego subsydiowanego, którym może być również fundacja lub stowarzyszenie. Zamawiający subsydiowany to podmiot, który nie jest zamawiającym w rozumieniu art. 4, ale realizuje zamówienia z wykorzystaniem środków publicznych stanowiących więcej niż 50% wartości zamówienia. W takim przypadku fundacje i stowarzyszenia mają obowiązek stosowania ustawy Pzp przy realizacji zamówień.

Obowiązek stosowania ustawy Pzp przez fundacje oraz stowarzyszenia – opinia UZP

W opinii UZP przeanalizowano status fundacji i stowarzyszeń jako podmiotów prawa publicznego oraz jako zamawiających subsydiowanych. Wskazano ponadto, że fundacje i stowarzyszenia, które spełniają warunki podmiotów prawa publicznego, są zobowiązane do stosowania ustawy Pzp. Jednocześnie, jeżeli fundacje i stowarzyszenia realizują zamówienia z wykorzystaniem środków publicznych w wartości przekraczającej 50%, to również muszą stosować przepisy ustawy Pzp jako zamawiający subsydiowani.

Całość opinii Urzędu Zamówień Publicznych dostępna jest poniżej. Zapraszamy do lektury, z której dowiesz się więcej, jeśli chodzi o obowiązek stosowania ustawy Pzp przez fundacje oraz stowarzyszenia w kontekście art. 4 pkt 3 i art. 6 Pzp.

Ciekawią Cię konkluzje Rady w sprawie sprawozdania specjalnego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego? Koniecznie zostań z nami!

3 czerwca 2024 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowano konkluzje Rady w sprawie sprawozdania specjalnego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczące sprawozdania specjalnego nr 28/2023 pt. „Bardziej uczciwa i skuteczna konkurencja w zakresie unijnych zamówień publicznych na roboty budowlane, towary i usługi” (C/2024/3521).

Jak UZP informował 13 grudnia 2023 r., Europejski Trybunał Obrachunkowy 4 grudnia 2023 r. opublikował raport. Podsumowywał on wyniki przeprowadzonej kontroli dotyczącej zamówień publicznych w Unii Europejskiej udzielanych w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Ze sprawozdania ETO wynika, że konkurencja w zamówieniach na dostawy, usługi i roboty budowlane zmniejszyła się w latach 2011-2021. Z kolei główne cele dyrektyw z 2014 r. nie zostały jeszcze osiągnięte. Chodzi dokładnie o: uproszczenie, zwiększenie udziału małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w rynku zamówień i strategiczne wykorzystanie zamówień.

Konkluzje Rady w sprawie sprawozdania specjalnego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego – analiza istniejących ram prawodawczych

W konkluzjach Rada zwraca się do Komisji o niezwłoczne przeprowadzenie pogłębionej analizy istniejących ram prawodawczych dotyczących zamówień publicznych. W tym również dyrektyw 2014/23/UE, 2014/24/UE i 2014/25/UE). Celem analizy jest ocena konieczności wprowadzenia zmian w trakcie kadencji 2024–2029, biorąc pod uwagę istotne zobowiązania UE związane z osiągnięciem do 2030 r. celów zrównoważonego rozwoju. Rada podkreśla, że oprócz analizy konieczne jest zrozumienie podstawowych przyczyn spadku konkurencji w zamówieniach publicznych.

Współpraca i zbieranie danych

Rada wzywa Komisję i państwa członkowskie do ściślejszej współpracy w celu zidentyfikowania odpowiednich zbiorów danych niezbędnych do przeprowadzenia pogłębionej analizy. Ważne jest także poprawienie jakości i czytelności gromadzonych danych. W konsekwencji przyczyni się to do lepszego zrozumienia problemów związanych z konkurencją w zamówieniach publicznych.

Ogólnounijny strategiczny plan działania

Rada apeluje do Komisji o przyjęcie ogólnounijnego strategicznego planu działania w dziedzinie zamówień publicznych, który uwzględniałby przyszłe kroki na szczeblu UE. W miarę potrzeb plan ten powinien być opracowywany we współpracy z państwami członkowskimi, aby zapewnić spójność i skuteczność podejmowanych działań.

Podsumowując, konkluzje Rady podkreślają konieczność przeprowadzenia pogłębionej analizy obecnych ram prawodawczych. Wyraźna jest też konieczność zidentyfikowania przyczyn spadku konkurencji oraz przyjęcia strategicznego planu działania w dziedzinie zamówień publicznych. Współpraca między Komisją a państwami członkowskimi oraz lepsze gromadzenie i analiza danych będą niezwykle kluczowe. Wszystko to dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju do 2030 r.

Pełen tekst konkluzji dostępny jest na stronie Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej.