Czy wiesz, kiedy DOKUMENT jest ORYGINAŁEM? | Podpis elektroniczny w ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH
Dziś będziemy rozmawiać o tym, kiedy dokument elektroniczny jest oryginałem (a kiedy kopią), w kontekście zamówień publicznych oraz jaki wpływ ma podpis elektroniczny na autentyczność dokumentów przetargowych.
Zamawiający przez lata funkcjonowali w świecie papierowym, niektórzy z nich przeszli gładko przez etap elektronizacji zamówień publicznych, ale nadal jest taka część, dla której podpis elektroniczny w PDF jest krainą nieznaną. Nastały czasy, że podpisem elektronicznym załatwimy wiele spraw, chociażby przez profil zaufany, epuap i nie inaczej jest w przetargach. Elektronizacja dokumentów sprawiła, że dokumenty papierowe przechodzą powoli do lamusa. Ukoronowaniem elektronizacji są sumy kontrolne dokumentów, dzięki nim mamy pewność, że wszystkie wymagane na dokumencie podpisy elektroniczne zostały złożone. O tym i o kilku innych ważnych aspektach w kontekście zamówień publicznych dowiesz się z tego odcinka.
Po obejrzeniu odcinka koniecznie zostaw subskrypcję na kanale PRZETARGowa – to pierwszy krok do prowadzenia przetargów bez stresu! 😊
Złóż wniosek o tarczę antyinflacyjną dla zamówień 👉 KLIKNIJ Zarejestruj się na platformie edukacyjnej dla Zamówień Publicznych! 👉 REJESTRACJA Wypróbuj osobistego asystenta planowania – sprawdź Asystentosa! 👉 SPRAWDŹ Chcesz porozmawiać o platformie zakupowej? Skontaktuj się z nami mailowo: 👉kontakt@opennexus.com
Spis treści: 00:00 Kopia czy oryginał? 00:44 Czy wiesz kiedy dokument jest oryginałem? Podpis elektroniczny w zamówieniach publicznych 02:04 Myślenie papierowe vs elektroniczne 03:06 Czy plik to oryginał? 03:43 Reprezentacja dwuosobowa 06:48 Czym jest suma kontrolna? 08:47 Kurs na Przetargos.pl 09:24 Referencje 13:39 Zeskanowane referencje papierowe – case study 17:19 Kopia kopii oryginału – czy to wciąż oryginał? 19:04 Oryginał elektroniczny – jak go sprawdzamy? 21:12 Jak podchodzić do oryginałów elektronicznych?
Czy prowadząc postępowanie do 130.000.00 jako zapytanie ofertowe, w opisie przedmiotu zamówienia można używać nazw własnych firm (producenta)?
Zgodnie z art. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych (źródło) przepisy ustawy stosuje się do udzielania zamówień klasycznych oraz organizowania konkursów, których wartość jest równa lub przekracza kwotę 130.000,00 zł, przez zamawiających publicznych. Co to oznacza dla stosowania nazw własnych w takich zakupach?
Oznacza to, że kryterium wyłączenia zamówienia spod konieczności stosowania ustawy jest kryterium kwotowe. W zakresie opisu przedmiotu zamówienia zamawiający nie ma obowiązku opisywania przedmiotu zamówienia zgodnie z art. 99 ust. 4 ustawy Pzp, jak i innych przepisów.
Warto jednak pamiętać, że wydatkując środki publiczne, zamawiającego obowiązują inne przepisy, w szczególności ustawa o finansach publicznych, m.in. art. 44 ust. 3 (źródło), który nakazuje, aby wydatki publiczne były dokonywane w sposób celowy i oszczędny. Z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów i optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów. Zamawiający powinien mieć zawsze na uwadze, niezależnie od kwoty wydatkowanych środków publicznych, zasady uczciwej konkurencji, przejrzystości i równego traktowania wykonawców.
Nie można stwierdzić jednoznacznie, że zamawiający naruszy przepisy ustawy Pzp poprzez użycie w opisie przedmiotu zamówienia nazwy własnej konkretnego przedmiotu zamówienia, czy producenta. Należy jednak w takiej sytuacji mieć na uwadze, że można przez taki opis narazić się na zarzut prowadzenia postępowania, które nie uwzględnia zasad wskazanych w ustawie o finansach publicznych.
Jeśli interesuje Cię temat ustawy Pzp, to polecamy Ci nasz wpis, w którym odpowiadamy na najważniejsze pytania Zamawiających.
A jeśli chcesz w prosty i logiczny sposób przeprowadzać zakupy regulaminowe, sprawdź tarczę Open Nexus i poznaj nowe oblicze zakupów! 👇
Wasze pytanie: W postępowaniu została złożona jedna oferta, która podlega odrzuceniu, co skutkuje unieważnieniem postępowania. W jaki sposób powiadomić o odrzuceniu i unieważnieniu? Czy w unieważnieniu muszę podać jako podstawę faktyczną szczegółowe powody odrzucenia oferty? Czy takie podejście nie koliduje z art. 253 (nie ujawnia się na stronie internetowej powodów odrzucenia)?
Nasza odpowiedź:
W takim przypadku art. 253 (źródło) (informacja o wyborze oferty oraz wykonawcach, których oferty zostały odrzucone) nie ma zastosowania, ponieważ nie dochodzi do czynności wyboru oferty najkorzystniejszej.
Dlatego w pierwszej kolejności należy poinformować wykonawcę o powodach odrzucenia, wskazując odpowiednią przesłankę z art. 226 i podając uzasadnienie faktyczne i prawne.
Kolejną czynnością będzie równoczesna informacja o unieważnieniu postępowania na podst. art 260 ust. 1. przekazana wszystkim wykonawcom, którzy złożyli oferty. Z podaniem uzasadnienia faktycznego i prawnego oraz zamieszczenie tej informacji na stronie internetowej na podst. art 260 ust. 2.
W związku z tym, że powody faktyczne i prawne w tych informacjach muszą być tożsame, rekomenduję nie wskazywać faktycznych powodów odrzucenia oferty jako takich (mając na względzie art. 253 ust. 2 – nie podaje się powodów odrzucenia na stronie internetowej).
Dowiedz się więcej! Obejrzyj odcinek o badaniu i ocenie ofert i subskrybuj kanał PRZETARGowa na YouTube! 👇
Waloryzacja to zasada prawna wskazująca, iż w przypadku zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania wierzyciel powinien otrzymać równowartość ekonomiczną (wyższą lub niższą) wierzytelności z chwili jej powstania.
Waloryzacja zakłada, że świadczenia pieniężne mają na celu dostarczenie wierzycielowi takiej samej wartości ekonomicznej, jaką miała wierzytelność w chwili jej powstania. Jeśli więc nastąpi zmiana siły nabywczej pieniądza, wierzyciel otrzyma odpowiednio wyższą lub niższą sumę pieniężną. W tym miejscu należy zaznaczyć, że waloryzacja odnosi się wyłącznie do zobowiązań pieniężnych, w których mija pewien okres między powstaniem a wygaśnięciem wierzytelności.
Kodeks cywilny, a waloryzacja
Zgodnie z art. 358 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (źródło)(Dz.U.2022.1360) w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie. Ponadto ten sam artykuł stanowi, iż z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.
Kodeks cywilny zezwala w zasadzie na waloryzacje wszystkich świadczeń pieniężnych. Mogą być one waloryzowane na podstawie: umowy albo orzeczenia sądowego.
Waloryzacja umowna w zamówieniach publicznych
Waloryzację umowną reguluje na gruncie ustawy z dnia 11 września 2019 Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2022 poz. 1710 ze zm.) art. 439 ustawy Pzp (źródło). Przepis tego artykułu stanowi narzędzie przywrócenia stanu równowagi ekonomicznej między stronami umowy o zamówienie publiczne, zachwianego przez określone zdarzenia mogące zaistnieć w trakcie jego wykonywania.
Artykuł ten pierwotnie zakładał waloryzację w przypadku umów, których okres realizacji przekraczał 12 miesięcy, a po nowelizacji na podstawie ustawy z dnia 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (źródło), która weszła w życie 10.11.2022 r., okres ten skrócono do 6 miesięcy.
Nowelizacja ta dokonała jeszcze jednej istotnej zmiany w brzmieniu tego artykułu. Pierwotnie klauzule waloryzacyjne dotyczyły umowy, której przedmiotem są roboty budowlane lub usługi, zawarte na okres dłuższy niż 6 miesięcy, po zmianie z dnia 7 października 2022 r. dodano również umowę na dostawy. Obecnie jedynym kryterium waloryzacji jest okres, na jaki umowa została zawarta, a więc 6 miesięcy.
Dowiedz się więcej! Obejrzyj odcinek o waloryzacji i subskrybuj kanał PRZETARGowa na YouTube! 👇
Waloryzacja ma na celu urealnienie wynagrodzenia wykonawcy w przypadku zmian ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją kontraktu publicznego. Urealnienie wynagrodzenia wykonawcy w zależności od okoliczności (wzrostu lub spadku cen lub kosztów) dotyczy zarówno podwyższenia, jak i obniżenia wynagrodzenia. Zapewnia tym samym równość stron czy prawidłowy rozkład ryzyka kontraktowego.
Przedmiotowe klauzule zyskują na znaczeniu zwłaszcza w obecnej sytuacji gospodarczej, gdzie następuje m.in. znaczny wzrost cen materiałów i robót budowlanych, braki kadrowe i sprzętowe, wstrzymanie dostaw produktów, komponentów produktu lub materiałów, trudności w dostępie do sprzętu czy też w realizacji usług transportowych. Przykładowe czynniki wpływają na opłacalność zawartego kontraktu, płynność wykonawców, atrakcyjność i wolę składania ofert w odpowiedzi na opublikowane ogłoszenie. Każdy wykonawca bowiem kalkuluje w swojej ofercie ryzyko gospodarcze, ale w przypadku obecnej sytuacji na rynku nie zawsze można zminimalizować w swojej ofercie ewentualne straty. W związku z powyższym tak atrakcyjne i istotne staje się prawidłowe kształtowanie oraz stosowanie waloryzacji umownej. Klauzula waloryzacyjna sformułowana w sposób precyzyjny, z poszanowaniem interesów stron kontraktu publicznego, pozwoli ochronić interesy finansowe wykonawcy, zaś zamawiającemu zapewni należytą, terminową i bezpieczną realizację zamówienia publicznego.
Orzecznictwo KIO w sprawie waloryzacji
Artykuł 439 ustawy Pzp (źródło) nakazuje by umowa, której przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi, zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, zawierała postanowienia dotyczące zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.
Powyższy zapis potwierdza to wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 lipca 2018 r. KIO 1266/18 (zachowuje nadal aktualność), który stanowi:
Zasada swobody umów, opisana w art. 353k.c., doznaje szczególnego ograniczenia na gruncie zamówień publicznych w ten sposób, że zamawiający jest w istocie w sposób jednostronny uprawniony do kształtowania warunków przyszłej umowy, m.in. z uwagi na ograniczenie możliwości podjęcia swobodnej decyzji co do wyboru kontrahenta. Niemniej jednak, uprawnienie to nie może mieć charakteru absolutnego. Wyłączenie możliwości stosowania przepisów 3571 k.c., art. 3581 k.c. oraz art. 632 § 2 k.c. stanowi przejaw nadużywania pozycji dominującej przez zamawiającego w świetle i tak ograniczonej, na gruncie ustawy z 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, zasady swobody umów i realnego wpływu wykonawców na treść zawieranego stosunku umownego. Wykonawca może i powinien mieć prawo do sądowej modyfikacji stosunku zobowiązaniowego na zasadach wynikających z powołanych powyżej przepisów Kodeksu cywilnego w przypadku niemożliwej do przewidzenia na etapie zawierania umowy zmiany stosunków, czy istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza. Uprawnienie to dotyczy bowiem sytuacji, których wystąpienie w normalnym stanie rzeczy byłoby bardzo mało prawdopodobne bądź wręcz nieprawdopodobne i które przecież w istotny sposób zaburzają równowagę kontraktową i zmieniają pozycję jednej ze stron kontraktu. Co warte zaznaczenia, nie można mówić o świadomym przystąpieniu strony do tak ukształtowanego kontraktu, skoro dotyczy to sytuacji nadzwyczajnych, zaistniałych już po zawarciu umowy (wynikających z czynników zewnętrznych i obiektywnych, niezależnych od woli którejkolwiek ze stron kontraktu). W takich szczególnych sytuacjach rygorystyczne respektowanie zasady pacta sunt servanda byłoby nieracjonalne i krzywdzące dla uczestników obrotu prawnego, stąd też ustawodawca przewidział możliwość sądowej ingerencji w stosunek umowny zawiązany przez strony w granicach swobody umów. Ocena nieprzewidywalności wystąpienia danego zdarzenia musi być dokonana w sposób obiektywny i w każdej sytuacji odrębnie (na drodze sądowej).
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 lipca 2018 r. KIO 1266/18
Co stanowi podstawę waloryzacji?
W zależności od przedmiotu zamówienia branży czy rynku podstawę waloryzacji będą stanowiły różne czynniki cenotwórcze lub koszty. Oznacza to brak możliwości stworzenia jednej uniwersalnej klauzuli waloryzacyjnej. Ciężar stworzenia takich zapisów ustawodawca przerzucił na zamawiającego, co potwierdza jedna z tez wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 maja 2022 r. KIO 1048/22:
Z tego też względu nie uznaje się zasadności argumentacji, że skoro waloryzacja została uregulowana w ustawie i uregulowane zostały zasady zamówień publicznych w art. 16 p.z.p., to odwołujący nie może powoływać się na przepisy kodeksu cywilnego. Przeciwnie, skoro ustawodawca w ustawie nie określił, że świadczenia zamawiającego i wykonawcy nie mają być ekwiwalentne, a jednocześnie nie uregulował zasady ekwiwalentności świadczeń wzajemnych w ustawie, to konieczne jest odwołanie się do kodeksu cywilnego i uregulowanej w nim zasady ekwiwalentności. W przeciwnym bowiem wypadku brak byłoby jednoznacznego miernika porównywalności świadczeń zamawiającego i wykonawcy przez pryzmat, którego można byłoby ocenić czy klauzula waloryzacyjna przewidziana przez zamawiającego pozwala na zachowanie tej równowagi w przypadku zmiany cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 maja 2022 r. KIO 1048/22
Jednocześnie ustawodawca wskazał w ust. 2 tegoż artykułu następujące obligatoryjne elementy:
1. Poziom zmiany ceny materiałów lub kosztów (art. 439 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp)
Podstawą jest określenie poziomu zmiany ceny materiałów lub kosztów uprawniającego strony umowy do żądania zmiany wynagrodzenia, przez co rozumiemy zarówno ich wzrost, jak i ich obniżenie względem ceny lub kosztu przyjętych w celu ustalenia wynagrodzenia wykonawcy zawartego w ofercie. Poziom takiej zmiany może zostać określony procentowo, jak również kwotowo.
2. Początkowy termin ustalenia zmiany wynagrodzenia (art. 439 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp)
Początkowy termin ustalenia zmiany wynagrodzenia określony powinien zostać poprzez wskazanie danego punktu w czasie, służącego do oceny zaistnienia zmiany, jak również do ustalenia, czy poziom tej zmiany przekracza wartość wskazaną w umowie. W przypadku gdy umowa została zawarta po upływie 180 dni od dnia upływu terminu składania ofert, początkowym terminem ustalenia zmiany wynagrodzenia jest dzień otwarcia ofert, chyba że zamawiający określi termin wcześniejszy (art. 439 ust. 3 ustawy Pzp).
3. Sposób ustalania zmiany wynagrodzenia (art. 439 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp)
W ramach przygotowania projektu umowy zamawiający swobodnie – z poszanowaniem ustawowych zasad określających relacje między stronami oraz zasady współdziałania przy wykonaniu umowy – kształtuje sposób ustalania zmiany wynagrodzenia. Przepis art. 439 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp odsyła do: wskaźnika zmiany ceny materiałów lub kosztów, w szczególności wskaźnika ogłaszanego w komunikacie Prezesa GUS, lub wskazanie innej podstawy, w szczególności wykazu rodzajów materiałów lub kosztów, w przypadku których zmiana ceny uprawnia strony do żądania zmiany wynagrodzenia. Nie istnieje wspólny dla wszystkich przypadków wskaźnik waloryzacji należy go indywidualizować, w zależności od okoliczności i rodzaju sprawy.
4. Sposób określenia wpływu zmiany ceny materiałów lub kosztów na koszt wykonania zamówienia (art. 439 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp)
Dla zastosowania klauzuli waloryzacyjnej niezbędne jest ustalenie wpływu takiej zmiany użytych do realizacji zamówienia materiałów lub kosztów na ustalone w umowie wynagrodzenie za jego wykonanie. Brak będzie podstaw do zmiany wynagrodzenia wyłącznie z uwagi na zmianę cen materiałów lub kosztów, jeśli strona żądająca takiej zmiany nie wykaże, że zmiana cen materiałów lub kosztów wpłynęła na koszt wykonania zamówienia. Metoda ustalania wpływu takiej zmiany na koszt wykonania zamówienia winna zostać określona w sposób optymalnie obiektywny.
5. Okresy, w których może następować zmiana wynagrodzenia wykonawcy (art. 439 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp)
Zamawiający zobowiązany jest określić, z jaką częstotliwością z żądaniem zmiany wynagrodzenia będzie można wystąpić, co ma pozwolić na jej realne zastosowania.
6. Maksymalna wartość zmiany wynagrodzenia (art. 439 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp)
Ustalenie maksymalnego pułapu wynagrodzenia za realizowane zamówienie publiczne jest istotne zwłaszcza dla zamawiających. Ma na celu ustalenie ekwiwalentności świadczeń stron. Zamawiający może tę wartość ustalić zarówno jako maksymalny procent liczony od wartości pierwotnego wynagrodzenia, jak i maksymalną kwotę, o którą wynagrodzenie może zostać powiększone.
Dowiedz się więcej! Obejrzyj odcinek o waloryzacji i subskrybuj kanał PRZETARGowa na YouTube! 👇
Od czego zależy sposób skorzystania z waloryzacji umownej?
Sposób skorzystania z waloryzacji umownej zależeć będzie od ukształtowania przez zamawiającego klauzuli w umowie w sprawie zamówienia publicznego. Z jednej strony klauzula taka może być stosowana automatycznie, gdy wszystkie przesłanki jej zastosowania zostaną przez zamawiającego określone precyzyjnie, co nie wymaga wniosku. Z drugiej strony postanowienia umowne mogą zostać tak ukształtowane, że do zmiany wynagrodzenia dojdzie dopiero na żądanie strony po zaistnieniu określonych w umowie okoliczności.
Ponadto specustawa wprowadziła również zmianę do treści art. 455 ustawy Pzp regulującego zmiany umów, które nie wymagają przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Mowa tutaj o nadzwyczajnej zmianie stosunków. Zgodnie z nową treścią art. 455 ust. 1 pkt. 4 ustawy Pzp, jeżeli konieczność zmiany umowy, w tym w szczególności zmiany wysokości ceny, spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, o ile zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy, a wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.
Pozwala nam to na zmianę w umowie, nawet jeśli nie przewidzieliśmy klauzul waloryzacyjnych. Artykuł ten stanowi samoistną przesłankę zmiany umowy, także w przypadku, gdy postanowienia umowy nie regulują takiej możliwości. Jest to jakby legalizacja wniosków płynących z opinii Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych pt: „Dopuszczalność zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 i 4 oraz art. 455 ust. 2 ustawy Pzp”.
Jak wskazano w pkt. III opinii:
W motywie 109 preambuły do dyrektywy 2014/24/UE zwrócono uwagę, że instytucje zamawiające mogą napotkać okoliczności zewnętrzne, których nie mogły przewidzieć w momencie udzielania zamówienia, w szczególności, gdy zamówienie jest wykonywane przez dłuższy czas. W takim przypadku niezbędny jest pewien stopień elastyczności w celu dostosowania umowy do tych okoliczności bez konieczności przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Pojęcie niemożliwych do przewidzenia okoliczności odnosi się do okoliczności, których nie można było przewidzieć, pomimo odpowiedniego starannego przygotowania pierwotnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przez zamawiającego, z uwzględnieniem dostępnych jej środków, charakteru i cech tego konkretnego projektu, dobrych praktyk w danej dziedzinie.
Dopuszczalność zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 i 4 oraz art. 455 ust. 2 ustawy Pzp
Muszą one wynikać z okoliczności niemających swojego uzasadnienia w normalnych relacjach gospodarczych, w szczególności obserwowanych wahaniach cen na rynku określonych dóbr, zmianach inflacyjnych itp. Jeśli określone zdarzenia społeczne, finansowe lub ekonomiczne były, lub są obserwowane w gospodarce i cechuje je określona ciągłość, lub cykliczność, to winny być one uwzględniane w ramach klauzul umownych, o których mowa w art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, których zastosowanie umożliwia przywrócenie zachwianej tymi zdarzeniami równowagi w umowie łączącej strony.
Konflikt zbrojny w Ukrainie, a klauzule waloryzacyjne
W kontekście powyższych wskazówek interpretacyjnych uznać należy, że konflikt zbrojny w Ukrainie, jego zasięg oraz transgraniczne, gospodarcze skutki, zakwalifikować można jako zewnętrzne zjawisko, którego nie można było przewidzieć, pomimo zachowania należytej staranności. Interpretacja przepisu art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp prowadzi do wniosku, że w przypadku, gdy obiektywnie możliwe było przewidzenie zaistnienia określonych zjawisk gospodarczych, wprowadzenie zmian do umowy w oparciu o dyspozycję tego przepisu nie jest możliwe.
W kontekście powyższych wyjaśnień należy również podkreślić, że brzmienie art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, a także art. 72 ust. 1 dyrektywy 2014/24/UE wskazuje, iż przesłanki warunkujące dopuszczalność zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego, na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy Pzp, mają charakter autonomiczny. W konsekwencji wprowadzenie zmian w oparciu o przesłankę nieprzewidywalności możliwe jest niezależnie od spełnienia warunku, o którym mowa w art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. Innymi słowy, strony umowy w sprawie zamówienia publicznego mogą skorzystać z uprawnienia przewidzianego dyspozycją art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp również w przypadku, w którym nie przewidziały w umowach odpowiednich postanowień w postaci klauzul waloryzacyjnych bądź adaptacyjnych.
Przykładowe klauzule waloryzacyjne dla sektora budownictwa zostały opracowane przez Urząd Zamówień Publicznych i znajdują się na stronie UZP (źródło). Zgodnie z informacją zawartą we wstępie, klauzule te nie wyczerpują wszystkich zagadnień związanych z waloryzacją, koncentrując się na prezentacji przykładowych mechanizmów waloryzacji.
Aby dowiedzieć się więcej o waloryzacji i zmianach w waloryzacji umów, koniecznie obejrzyj nasze szkolenie, dostępne po zalogowaniu lub rejestracji na przetargOS w wersji bezpłatnej 👇
Czy po udzieleniu zamówienia w trybie zamówienia z wolnej ręki należy upublicznić ogłoszenie o udzieleniu zamówienia, które opublikowane zostało w TED?
W postępowaniu prowadzonym w trybie zamówienia z wolnej ręki powyżej progów unijnych, które nie jest zamówieniem tzw “in house” nie ma obowiązku upubliczniania ogłoszenia o udzieleniu zamówienia.
Należy wskazać, że art. 88 ust. 1 ustawy Pzp (źródło) stanowi, że Zamawiający udostępnia ogłoszenie również na stronie internetowej prowadzonego postępowania, od dnia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. W przypadku zamówienia z wolnej ręki nie ma strony prowadzonego postępowania, ponieważ zamawiający prowadzi negocjacje z wybranym wykonawcą.
Więcej wiadomości w newsletterze PRZETARGowa.pl. Bądź na bieżąco! 👇
Jakie ogłoszenie należy zamieścić w TED, jeśli zamawiający chce zamieścić ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy w zamówieniu z wolnej ręki?
Zamawiający, po wszczęciu postępowania, może przekazać do publikacji Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy, z uwzględnieniem art. 216 ust. 1.
Formularzem do zamieszczenia ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy w TED jest ogłoszenie o dobrowolnej przejrzystości (ex ante).
Więcej o tym, jak publikować na TED dowiesz się ze szkoleń na platformie edukacyjnej dla Zamówień Publicznych – przetargOS! 👇
Złóż wniosek o tarczę antyinflacyjną dla zamówień 👉 KLIKNIJ Zarejestruj się na platformie edukacyjnej dla Zamówień Publicznych! 👉 REJESTRACJA Wypróbuj osobistego asystenta planowania – sprawdź Asystentosa! 👉 SPRAWDŹ Chcesz porozmawiać o platformie zakupowej? Skontaktuj się z nami mailowo: 👉kontakt@opennexus.com
Spis treści: 00:00 USTAWA O ELEKTROMOBILNOŚCI. 00:26 Wprowadzenie do odcinka. 01:02 Kogo dotyczą zapisy ustawy o elektromobilności? 01:30 Związek ustawy z zamówieniami publicznymi. 02:18 Co w ustawie stanowi trudność dla zamawiających? 05:11 Jak wykonawcy reagują na zmiany? 07:58 Kwestie finansowe. 08:50 Wnioski z uczestnictwa panelu o elektromobilności. 11:48 Co w przypadku niespełnienia warunków ustawy? 12:48 Podsumowanie.
Zgodnie z brzmieniem art. 68 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, która weszła w życie 22 lutego 2018 r. (znowelizowana w grudniu 2021 r.) udział pojazdów zeroemisyjnych we flocie użytkowanych samochodów przez naczelny lub centralny organ administracji państwowej od 1 stycznia 2022 r. został określony na poziomie najmniej 10 proc. floty, a od 1 stycznia 2023 r., miał wzrosnąć do 20 proc.
W uchwalonej 1 grudnia 2022 r. ustawie o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu, Sejm zlikwidował wymóg 20 % odnoszący się do naczelnych i centralnych organów państwowych. Zwiększenie limitu, jak wynika z prac legislacyjnych, zostało zawieszone na rok.
Co, gdy wykonawca przesłał na wezwanie podmiotowe środki dowodowe, po czym po paru godzinach przesłał kolejne? Pierwsze nie potwierdzały spełniania warunku udziału w postępowaniu, drugie tak. Wszystkie zostały złożone w terminie.
W tym przypadku należy posiłkować się przepisami kodeksu cywilnego, ponieważ ustawa PZP nie reguluje tej kwestii. Art. 60 kc (źródło) stanowi, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, że wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby. Zachowanie to ma ujawniać wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).
Art. 65.1 Oświadczenie woli: Należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.
A zatem zachowanie Wykonawcy, który złożył dokumenty w sposób opisany w pytaniu, należy uznać za prawidłowe.
Więcej wiadomości w newsletterze PRZETARGowa.pl. Bądź na bieżąco! 👇
O tym, że postępowanie o wartości powyżej progów unijnych trwa długo, każdy wie.
Pod rządami nowej ustawy z 11.09.2019 r., dalej „ustawa pzp”, postępowanie to trwa jeszcze dłużej. Co prawda zamawiający wskazuje w specyfikacji warunków zamówienia i w ogłoszeniu o zamówieniu datę, do której musi być ważna oferta, jednakże Wykonawcy, składający oferty w postępowaniu, zdają się nie zwracać na to uwagi.
Po złożeniu ofert zamawiający musi dokonać ich badania. Weryfikacja podpisów, wzywanie do wyjaśnienia elementów, mających wpływ na obliczenie ceny, wzywanie do złożenia lub poprawienia pełnomocnictw czy oświadczeń wstępnych JEDZ, zabiera trochę czasu.
Kiedy zamawiający jest już gotów do ustalenia rankingu ofert i wezwania wykonawcy z ofertą najwyżej ocenioną do złożenia podmiotowych środków dowodowych jest już 2-3 tygodnie po otwarciu ofert. Wtedy faktycznie okazuje się czy wykonawcy są zainteresowani postępowaniem.
Weźmy pod uwagę, że wykonawca na pierwszym miejscu w rankingu zawsze zainteresowany jest, a przypadki braku zainteresowanie ze strony tego wykonawcy są marginalne. Zdarza się jednak, że wykonawca ten nie złoży prawidłowo podmiotowych środków dowodowych ani nie uzupełni ich prawidłowo na wezwanie z art. 128 ust. 1 ustawy PZP (źródło). Zamawiający stoi więc przed możliwością skierowania wezwania do złożenia podmiotowych środków dowodowych przez następnego wykonawcę w rankingu.
Jednakże, zanim zamawiający znajdzie się w tym miejscu, od otwarcia ofert mija półtora miesiąca. I wykonawca drugi w rankingu ofert nie jest już zainteresowany udziałem w postępowaniu, choć w zasadzie powinien być, bo historia zamówień publicznych zna przypadki, gdzie wykonawcy wygrywali postępowanie z odleglejszych miejsc.
Badanie i ocena OFERT w ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH! – Jak robić to dobrze? SPRAWDŹ w naszym kolejnym materiale wideo na kanale YouTube PRZETARGowa 👇
Ale powiedzmy, że wykonawca drugi w rankingu ofert, w tzw. międzyczasie, gdy zamawiający zajmował się pozyskiwaniem oświadczeń i dokumentów od wykonawcy z najkorzystniejszą ofertą, wygrał już gdzie indziej przetarg, albo i kilka przetargów, a w jeszcze innych ma szanse wygrać, bo jego oferta jest najkorzystniejsza. Odpuszcza sobie już więc zamawiającego, który wziął go pod uwagę w momencie, gdy w postępowaniu odrzuceniu podlega oferta najwyżej oceniona.
Kiedy więc zamawiający wzywa wykonawcę do złożenia podmiotowych środków dowodowych na brak podstaw do wykluczenia i spełnienie warunków udziału w postępowaniu, wykonawca, by nie zabierać czasu zamawiającemu i by jasno określić swe stanowisko, składa pisemne oświadczenie o tym, że nie jest w stanie zrealizować zamówienia na warunkach podanych w ofercie, bo zaproponowane w ofercie rozwiązania nie są już dla niego dostępne, albo jest zaangażowany w szereg innych zamówień i kolejnego już nie uniesie. I odstępuje od złożenia podmiotowych środków dowodowych, wskazanych w piśmie.
W takiej sytuacji większość zamawiających, z żalem (bo przecież kolejna oferta w rankingu nie była dużo droższa od pierwszej, jej cena wciąż mieści się w kwocie przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia) wzywa kolejnego wykonawcę w rankingu do złożenia podmiotowych środków dowodowych, albo unieważnia postępowanie, jeśli w postępowaniu nie ma już więcej ofert.
Błąd proceduralny
I tu następuje błąd proceduralny…
Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych nie przewidują rezygnacji wykonawcy z udziału w postępowaniu po upływie terminu składania ofert. Aktualne komentarze i orzecznictwo, wskazują na to, że oświadczenie wykonawcy, złożone po upływie terminu składania ofert o odstąpieniu od udziału w postępowaniu jest nieskuteczne i nie wywołuje skutków prawnych, niezależnie od okoliczności, na które w piśmie powoła się wykonawca. Wykonawca może bowiem swoją ofertę wycofać przed upływem terminu składania ofert.
Dzisiejszy przepis art. 219 ust. 2 ustawy PZP (źródło) i aktualne w tym zakresie orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej, dotyczące poprzedniego stanu prawnego, wyraźnie wskazują, że wykonawca ma prawo decydować o losie złożonej przez siebie oferty aż do upływu terminu składania ofert. Po tym czasie uprawnienie owo wygasa (wyrok KIO z 12.04.2013 r.; KIO 721/13; KIO 745/13). Wykonawca jest związany złożoną ofertą w okresie, o którym traktuje art. 220 ust. 1 PZP i w tym czasie nie może swojej oferty wycofać. W dokumentach zamówienia znajduje się data, do której wykonawca pozostaje związany z ofertą.
Krajowa Izba Odwoławcza w wyrokach, związanych z omawianym zagadnieniem podkreślała:
Związanie ofertą, zgodnie z istotą tej czynności i stanowiskiem przedstawianym w doktrynie i orzecznictwie, jest oświadczeniem wykonawcy potwierdzającym uczestniczenie w postępowaniu o udzielenie zamówienia i podporządkowanie się konsekwencjom wynikającym z tego faktu, a przede wszystkim wyrażającym gotowość zawarcia umowy na warunkach przedstawionych przez zamawiającego, w razie wybrania oferty tego wykonawcy. (…) Związanie ma charakter ciągły, a staranność wykonawcy polega na dbałości o aktualność związania ofertą.
przykładowo wyrok KIO z 4.10.2012 r., KIO 2020/12
Co w takim przypadku ma zrobić Zamawiający?
Na pewno nie powinien on podejmować następnych czynności w postępowaniu, dopóki nie wyczerpie wszystkich czynności z tym konkretnym wykonawcą. A jest to oczekiwanie do upływu terminu wyznaczonego wykonawcy na złożenie podmiotowych środków dowodowych. I to pomimo złożenia przez wykonawcę oświadczenia, że ich nie złoży i w ogóle rezygnuje z udziału w postępowaniu. Wykonawca może bowiem zmienić zdanie.
W ciągu 10 dni, które ma wykonawca na złożenie oświadczeń i dokumentów żądanych przez zamawiającego sytuacja wykonawcy może ulec zmianie. Może on nie uzyskać zamówień, na które liczył. Może także zrezygnować z innych zamówień, a zdecydować się jednak na kontynuowanie postępowania u zamawiającego.
Nawet jeśli wykonawca nie złoży dokumentów w wyznaczonym terminie, zamawiający ma obowiązek, zgodnie z treścią art. 128 ust. 1 ustawy PZP (źródło), wezwać wykonawcę do uzupełnienia niezłożonych podmiotowych środków dowodowych. Dopiero niezłożenie dokumentów w tym trybie eliminuje ofertę, która podlega z tego powodu odrzuceniu i wykonawca może pożegnać się z postępowaniem.
Wezwanie Wykonawcy jest konieczne
Reasumując, zamawiający nie może zrezygnować z czynności przewidzianych ustawą PZP, tj. z wezwania wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia podmiotowych środków dowodowych oraz z wezwania do uzupełnienia niezłożonych podmiotowych środków dowodowych. Żaden przepis ustawy PZP ani oświadczenie złożone przez wykonawcę, nie zwalnia zamawiającego z dokonania tych czynności. Ich zaniechanie zaś stanowi naruszenie przepisów ustawy PZP. Jeśli wykonawca wezwany do złożenia podmiotowych środków dowodowych i JEDZa, nie złoży ich ani w wyznaczonym terminie ich nie uzupełni, jego oferta zostanie odrzucona.
W praktyce oznacza to przedłużanie się postępowania o okres, w jakim zamawiający musi oczekiwać na podmiotowe środki dowodowe, zgodnie z wezwaniem z art. 126 ust. 1 ustawy PZP i wezwaniem do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych w trybie art. 128 ust. 1 ustawy PZP. Może to w praktyce pozbawić zamawiającego szans na skorzystanie z trzeciej oferty w rankingu, gdyż po tak długim czasie wykonawca trzeci w rankingu może, choć wcale nie musi, nie chcieć już realizować zamówienia, choćby z tych samych powodów, co drugi wykonawca w rankingu.
Wadium nie uratuje
Na marginesie warto dodać, że w praktyce u zamawiających występuje mylne przekonanie, dotyczące tego, że sytuację ratuje wadium, które przymusza niejako wykonawców do wywiązania się ze zobowiązania związanego ze złożeniem oferty w postępowaniu. Niestety w tym zakresie wadium nie spełnia swojej roli.
Pomijając już sytuację, w której wykonawca zdecyduje się nawet „poświęcić” wadium i pomimo konsekwencji w postaci jego zatrzymania nie złoży podmiotowych środków dowodowych i ich nie uzupełni. Nie zmienia to postaci rzeczy, że zamawiający pozostaje z niezrealizowanym zamówieniem.
W dzisiejszych czasach zatrzymanie wadium jest niezwykle trudne. Od lutego 2022 r. trwa wojna na Ukrainie, mamy od wiosny tego roku rekordową inflację, do tego dochodzi niepewność co do cen prądu, gazu, paliwa i szereg okoliczności, które wpływają na sytuację wykonawców na rynku. Każdy wykonawca, będzie w stanie wykazać, że sytuacja, odkąd złożył ofertę, zmieniła się diametralnie i produkty, które oferował, nie z jego winy są po prostu dla niego już niedostępne.
Trzeba pamiętać, że przepis art. 98 ust. 6 pkt 1) ustawy PZP pozwala zamawiającemu zatrzymać wadium, jeśli wykonawca nie złoży i nie uzupełni żądanych podmiotowych środków dowodowych z przyczyn leżących po jego stronie. Udowodnienie, że przyczyny te leżą po stronie wykonawcy, będzie dla zamawiającego niezwykle trudne.
Ustanowienie wadium niewiele więc zmieni w sytuacji opisywanej w artykule. Co więcej, wykonawcy właśnie na etapie składania i uzupełniania podmiotowych środków dowodowych „wycofają” się z postępowania, by przesłanka konieczności udowodnienia okoliczności, za które wykonawca odpowiada leżała po stronie zamawiającego.
PRZETARG NIEOGRANICZONY – 5 kroków SKUTECZNEGO postępowania! SPRAWDŹ, jak przeprowadzić przetarg nieograniczony – w 5 krokach!
