Dopuszczalność udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia oraz w trybie z wolnej ręki w związku z wystąpieniem powodzi

W związku z wystąpieniem powodzi oraz związaną z nią koniecznością natychmiastowego reagowania na skutki tego rodzaju zdarzeń losowych, przypominamy o przewidzianych w Prawie zamówień publicznych (Pzp) trybach, które umożliwiają szybkie udzielenie zamówień publicznych.

W takich sytuacjach, jak powódź, w której kluczowe jest zapobieganie dalszym zniszczeniom, ograniczenie szkód, czy natychmiastowe usunięcie skutków kataklizmu, Prawo zamówień publicznych dopuszcza uproszczone procedury, które mogą być zastosowane przez zamawiających.

Tryb z wolnej ręki – art. 214 ust. 1 pkt 5 Pzp

W przypadku nagłych i nieprzewidzianych zdarzeń, takich jak powódź, które wymagają natychmiastowej reakcji, ustawodawca przewidział możliwość skorzystania z trybu zamówienia z wolnej ręki. Zgodnie z art. 214 ust. 1 pkt 5 Pzp (lub art. 305 pkt 1 dla zamówień o wartości poniżej progów unijnych), zamawiający może udzielić zamówienia w tym trybie, jeśli ze względu na powódź konieczne jest natychmiastowe wykonanie prac lub zakup towarów, które mają na celu:

• zapobieganie dalszym zniszczeniom,
• ograniczenie negatywnych skutków powodzi,
• natychmiastowe usunięcie jej skutków, np. prace ratownicze, usuwanie gruzowisk, odbudowa zniszczonych dróg, zakupy materiałów potrzebnych do zabezpieczenia budynków.

Ważnym kryterium stosowania trybu z wolnej ręki jest pilna potrzeba wykonania zamówienia, której nie da się przewidzieć z wyprzedzeniem. Tryb ten pozwala na szybkie podjęcie działań bez konieczności przeprowadzania długich procedur przetargowych, co jest kluczowe w sytuacjach kryzysowych, takich jak powódź.

Negocjacje bez ogłoszenia – art. 209 ust. 1 Pzp

W sytuacji, gdy, choć powódź nie wymaga natychmiastowego wykonania zamówienia, to istnieje pilna potrzeba jego realizacji, można zastosować tryb negocjacji bez ogłoszenia. Zgodnie z art. 209 ust. 1 Pzp (lub art. 301 ust. 1 pkt 3 dla zamówień poniżej progów unijnych), ten tryb może zostać wykorzystany, gdy występuje konieczność szybkiego reagowania na skutki powodzi, ale czas na złożenie ofert pozwala na przeprowadzenie negocjacji z wykonawcami, a nie od razu na bezpośrednie zamówienie. Przykładami takich zamówień mogą być prace związane z długoterminowym zabezpieczeniem przed powodzią lub większe inwestycje infrastrukturalne związane z naprawą zniszczeń.

Negocjacje bez ogłoszenia to procedura bardziej elastyczna niż standardowy przetarg, ale nadal wymaga przeprowadzenia rozmów z wykonawcami, co może być korzystne w przypadku zamówień wymagających specjalistycznej wiedzy lub technologii, które mogą wpłynąć na czas wykonania.