Zabezpieczenie należytego wykonania umowy — w jaki sposób sprawić, żeby pieniądze należne wykonawcy w całości trafiały na jego konto, zamiast stać się zabezpieczeniem dla zamawiającego? Wyraźne instrukcje w tej kwestii daje nam obowiązująca ustawa z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.
Zabezpieczenie należytego wykonania umowy
Pomiędzy wygraniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego a podpisaniem umowy na jego realizację pojawia się konieczność wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Najbardziej oczywistym rodzajem takiego zabezpieczenia jest zabezpieczenie gotówkowe, które ustawa wskazuje w art. 450 ust. 1 pkt 1 PZP. Chodzi jednak o to, aby uniknąć blokowania środków firmy na długi okres, a taka właśnie jest konsekwencja wniesienia tego zabezpieczenia w pieniądzu.
Formy zabezpieczenia należytego wykonania umowy
W tej kwestii w art. 450 ust. 1. pkt 2) – 5) oraz w art. 450 ust. 2 PZP podpowiada poza gotówkowe sposoby wniesienia zabezpieczenia. Przedsiębiorca może to zrobić w:
- poręczeniach bankowych lub poręczeniach spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej,
- gwarancjach bankowych,
- gwarancjach ubezpieczeniowych,
- poręczeniach udzielanych przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
A jeśli zamawiający wyrazi na to zgodę, również:
- w wekslach z poręczeniem wekslowym banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej,
- przez ustanowienie zastawu na papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego,
- przez ustanowienie zastawu rejestrowego na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów.
Wszystkie wyżej wymienione siedem rodzajów zabezpieczeń może zostać wykorzystanych także w zabezpieczeniu zwrotu zaliczki.
Poręczenia udzielane przez podmioty, o których mowa w ustawie o utworzeniu PARP
Najpopularniejszymi poza gotówkowymi formami wniesienia zabezpieczenia zarówno należytego wykonania umowy jak i zwrotu zaliczki są te najłatwiej dostępne, czyli gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe oraz poręczenia udzielane przez podmioty, o których mowa w ustawie o utworzeniu PARP.
Szczególną uwagę warto zwrócić na zabezpieczenia w postaci poręczeń udzielanych przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Pod tym dość niejasnym określeniem jest mowa o zabezpieczeniach udzielanych przez instytucje otoczenia biznesu, które dysponują środkami z przeznaczeniem na wsparcie przedsiębiorstw z kategorii MSP. Przykładem takiej instytucji, z której zabezpieczeń mogą skorzystać wielkopolscy przedsiębiorcy jest Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. Przedsiębiorcy z innych regionów kraju zainteresowani tym produktem powinni poszukać podobnych instytucji w swojej okolicy i w nich zapytać o aktualną ofertę.
Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. Co oferujemy?
Z bieżącej analizy rynku wynika, że poręczenie PFPK jest zabezpieczeniem tańszym od gwarancji bankowej i ubezpieczeniowej, a procedura jego uzyskania jest szybsza i sprawniejsza w porównaniu z rozwiązaniami alternatywnymi.
Fundusz oferuje linię poręczeń należytego wykonania umowy, w ramach której może udzielać indywidualnych zabezpieczeń należytego wykonania umowy w kwocie do 500 tys. zł, a łączna ich koncentracja (zaangażowanie w aktywne poręczenia w danym momencie) może wynieść 1 mln zł. Linię poręczeń PFPK przyznaje przedsiębiorcy na okres dwunastu miesięcy i w tym czasie może on korzystać z indywidualnych poręczeń w jej ramach, na potrzeby zabezpieczania umów zwartych w wyniku wygranych postępowań.
Indywidualne poręczenie wystawiane jest wyłącznie na podstawie wniosku i załączonego do niego dokumentu SWZ wraz z projektem umowy (lub kopią umowy w przypadku zmiany zabezpieczenia), a jego treść jest przed zawarciem umowy konsultowana z zamawiającym.. Zgodnie z obowiązującymi standardami – dokument poręczenia sporządzany jest w formie elektronicznej, z podpisem kwalifikowanym, z zachowaniem wymogów określonych w pzp i przekazywany drogą mailową na adres wskazany przez przedsiębiorcę. Mam nadzieję, że prosta i przejrzysta procedura oraz przystępna cena produktu zachęcą czytelników do jego przetestowania.
Podpowiadam również, że ustawa dopuszcza wniesienie zabezpieczenia według wyboru wykonawcy w jednej lub w kilku formach. Oznacza to możliwość łączenia ze sobą różnych rodzajów zabezpieczeń dostępnych na rynku. PFPK w przypadku poręczeń umożliwia klientom stosowanie takiego zabiegu. Ta informacja ma szczególne znaczenie dla tych przedsiębiorców, którzy dotąd wnosili zabezpieczenia gotówkowe ze względu na zbyt niskie dostępne limity gwarancyjne i poręczeniowe w stosunku do ich potrzeb.
Dla przedsiębiorców, którzy wnieśli już zabezpieczenie w pieniądzu, dobra wiadomość jest taka, że w każdym momencie forma zabezpieczenia może zostać podmieniona na dowolną inną spośród wskazanych w pzp, w tym również na poręczenie PFPK. Dodam tylko, że dokument poręczenia jest każdorazowo konsultowany z zamawiającym i wydawany w treści przez niego zatwierdzonej, a zamiana gotówki na inną formę zabezpieczenia pozwala uwolnić zablokowane środki firmy.
Podsumowanie
Warto rozpoznać rynek i rozważyć możliwości, jakie w zakresie zabezpieczeń daje zarówno pzp jak i dostępne na rynku produkty! Pracownicy PFPK chętnie odpowiedzą na Państwa pytania w zakresie zabezpieczeń opisanych powyżej.
Zachęcam również do zapoznania się z materiałem traktującym o poręczeniach zapłaty wadium pt. „Wadium od A do Z – jak zwiększyć szanse wygrania przetargu?”, który również jest dostępny na www.przetargowa.pl.
